Biomak. Biodibertsitatea

1.- Biomak:

Biomak antzeko ezaugarri ekologikoak eta klimatikoak dituzten area geografiko handiak dira. Biomak sailkatzeko irizpide nagusietakoa baldintza klimatiko eta landaretza dira, faktore horrek eragin sendoa baitu toki batean bizi diren beste izaki bizidunen ezaugarrietan. Bioma bakoitzak landare, animaliak, lurzoru eta klima mota homogeneoak izan ohi ditu.

Biomen ezaugarriak definitzeko, landareen egitura (zuhaitzak, zuhaiskak edo belarrak diren), hosto motak (hostozabalak, koniferoak), landareen sakabanaketa (basoa, sabana) eta klima bezalako elementuak erabiltzen dira.

Bioma bakoitzaren biodibertsitatea, bereziki faunarena eta mendeko landareena, espezie nagusiaren biomasaren eta faktore abiotikoen araberakoa da. Bioma lehortarretan, espezieen dibertsitatean eragina duten faktore nagusiak produktibitate primarioa, hezetasuna eta tenperatura dira.

Bioma berak izen ezberdina eduki dezake toki bakoitzean. Esaterako, belardi, sabana eta sastrakadi epela deituriko biomari, estepa deritzo Asia erdialdean, belardi Ipar Amerikan eta pampa Hego Amerikan.

Biome Viewer

Bioma lehortarrak	Bioma urtarrak	Beste bioma batzuk
Tundra   Taiga/baso borealak. Mendiko belardi eta sastrakadiak. Koniferoen baso epelak. Koniferoen baso tropikal eta subtropikalak. Hostozabalen baso misto epelak. Baso eta sastrakadi mediterraneoak. Hostozabalen oihan heze tropikal eta subtropikalak. Hostozabalen oihan lehor tropikal eta subtropikalak. Belardi, sabana eta sastrakadi epelak, tropikal eta subtropikalak. Basamortuak eta sastrakadi xerikoak.   Hezeguneak.	Urmaelak.    Itsasertza/marearteko zona. Mangladiak    Alga-basoak    Koralezko uharriak   Zona neritikoa   Ezponda kontinentala   Zona pelagikoa   Zona bentikoa    Arnasbide hidrotermalak   Izotz uharteak	Zona endolitikoak (endolitoak)     Beste edozein biomen harrien barne-poro eta hutsunetan bizi diren bizidun mikroskopikoz osatuta (diatomeak, bakterioak ......)

Bioma lurtarlaburpen-taula:.

Bioma itsatarrak: laburpen-taula.

Bizkaiko Golko-ko espezie garrantzitsuen mapa

Sakoneraren arabera (argia eta oxigenoaren sarkotasunaren arabera) zona pelagikoa azpizona (azpibioma) hauetan zatitzen da:

1.- Zona fotikoa:

1.1- Zona epipelagikoa (zona eufotikoa, argituta), gaineko metrotan, fotosintesia burutzeb da zailtasunarik gabe  

1.2- Zona mesopelagikoa (zona disfotikoa); oso argi gutxi sartzen da haraino. Ez dago fotosintesia egiteko aukerarik.

2. Zona afotikoa, iluna:

2.1- Zona batipelagikoa, 1000 m-tik 2000 m-ra bitarteko zona.

2.2- Zona abisala , 2000 m-tik 4000 m-ra bitarteko zona

2.3- Zona hadala. 4000 m-tik behera. Zona afotikoaren ezaugarri nagusiak , iluntasuna, tenperatura bajuak (oso ur hotza)  eta presio hidrostatiko oso handia dira.

Bioma pelagiko abisal eta hadal-a oso gutxi ezagutzen dira; hobeto ezagutzen dugu Ilargia Zona Pelagiko hauek baino !