If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.
You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!
Energia-k duen hedatzeko modua, espazioko puntu batetik beste batera; hauek dira uhinak. Uhinekin barreiatzen den bakarra, energia da, materia ez da lekuzaldatzen; materian zehar energia desplazatuz doa:
Uhinek lauezaugarri dituzte:
Maiztasuna (Frecuencia, Frequency): partikula batek segundoko egiten duen oszilazio edo ziklo kopurua da. Neurri unitatea hertz-a da (Hz).
Uhin-luzera (Longitud de onda, Wavelenght): Bi gailurren arteko distantzia da. Zenbat eta uhin-luzera txikiagoa izan are eta energia gehiago darama uhinak. Uhin-luzera distantziako unitateetan neurtzen da (m, cm, mm, nm ....) .
Luzerako uhinak: oszilazioa eta uhinaren norantza batera doaz.
Zeharko uhinak: oszilazioaren ardatza eta uhinaren norantza perpendikularrak dira.
Orain, Uhinen laborategia sartuko zara; simulazio hau lantzea ezinbesteko jardueraduzue:
2.- Argi eta soinu-uhinak ez dira berdinak: abiadura eta hedatzeko modua oso desberdinak dira.
Soinu-uhinak ingurune material batetik soilik heda daitezke. Hutsean ez dira hedatzen; pelikuletan (Stars war eta antzekoetan) ontzi espazialak lehertzen direnean, "eztanda" entzuten bada ere, izarren erteko espazioan ez dira soinu-uhinak hedatzen.
Soinu uhinak uhin mekanikoak dira, hau da, ingurune material baten partikula-partikula elkarekintza behar du hedatzeko.
Hutsean, soinu uhinak ez dira hedatzen.
Argi-uhinak bai, hutsean ere hedatzen dira, eta soinua baino abiadura handiagoarekin.
Argia ez da uhin mekaniko bat, uhin elektromagnetikoa baizik.
Bi plano desberdinetan dardar egiten dute argi uhinek.
3.- Argi uhinak:
3.1- Argiaren hedapen abiadura:
Argiaren abiadura erakusten duen lerro horia, Ilargi-tik Lurrera : 1,2 segundo inguru.
Unitate metrikoetan, c= 299.792.458 metro/segundoko da (1.079.252.848,8 km/h).
Zer da argi-urte bat?
3.2- Argiaren deskonposizioa. Ostadarra: Eguzkiaren argi-izpiek, atmosferako hezetasunaren tantta txikiak zeharkatzen dituztenean, deskonposatzen dira zazpi uhin desberdinetan (leihotik sartzen den argia, uhin nahastura baita); "argi-uhin" bakoitzari kolore bat dagokio eta gertaera optiko bitxia sortzen da zeruan: arku koloreanitz bat.
Ostadarrak jarraikako kolore zerrenda hau erakusten du: gorria, laranja, horia, berdea, urdina , anila eta morea.
Askotan, anila eta morea bereiztea oso zaila izaten da eta sei kolore besterik ez dira nabaritzen.
a) Islapena: Argi-izpi batek gorputz baten gainazalarekin talka egitean, izpiak egiten duen norabide-aldaketa da islapena.
b) Ispiluak: lauak edo kurbatuak (ahurrak edo gabilak) izan daitezke.
c) Errefrakzioa: Argi-izpi batek ingurune batetik hedapen-abiadura desberdina duen beste ingurune batera igarotzean duen norabide-aldaketa da argiaren errefrakzioa.
Soinu-uhinak, uhin mekanikoak dira, hau da, ingurune material baten partikula-partikula elkarekintza behar du hedatzeko, beraz, hutsean soinua ez da hedatzen (gogoratu: Argi-uhinak bai, hutsean ere heda daitezke).
Soinu-uhinak, luzerako uhinak dira, goiko animazian ikus daiteken bezala.
Soinu-uhinak , presio-uhinak dira, hedatzean, uhin hauek aire-partikulak konprimitzen (eta hedatu) dituzte.
Errealitatean, soinu-uhinak, luzerako uhinak, dira, goiko animazioetan ikusten den bezala, baina espazioan hiru dimentsioetara hedatzen dira, luzerako uhin tridimentsionalak dira edo uhin esferikoak (eskubiko animazioa).
Uhin tridimentsionala.
3.1- Soinuaren hedapen-abiadura: airean eta 20ºC-tan, 343m/s -koa da.
Eskubian, Takoma-ko zubiarekin gertatu zena, haize-uhinak erresonantzian aritu ziren (batu egin ziren) eta anplitudea gero eta handiagoa zen, beheko bideo bitxian ikusten den bezala:
Takoma-ko (New York)zubiaren gertakizuna (1940). Erresonantziaren arriskuak.
Bi edo uhin gehiago gainjartzen direnean, fase berean edo alderantzizko fasean aurki daitezke. Fase berean gainjartzen direnean, bien anplitudeak batu egiten dira. Alderantzizko fasean aurkitzen direnean, anplitudeak "elkarezabatzen" dira
Uhin gorria eta uhin urdinaren elkarekintzaren emaitza, uhin beltza da; ikus ezazu, fase berean gainjartzen direnean, beltzaren anplitudea beste bien batura da.
Comments (0)
You don't have permission to comment on this page.