DBH 4. maila. LOMCE Curriculum-a

Biologia eta Geologia

1. Multzoa. Biziaren eboluzioa:

1.1- Zelula. Teoria zelularra. Morfologia zelularra.

Zeluleen tamaina alderatua. Magnitudeak eta eskala.

1.2- Ziklo zelularra. Ugalketa zelularra: Mitosia eta Meiosia.

1.3- Azido nukleikoak. ADNa eta genetika molekularra:

ADNaren erreplikazio prozesua.

Gene kontzeptua. Informazio genetikoaren adierazpena. Kode genetikoa.

1.4- Mutazioak. Eboluzioarekiko loturak.

1.5- Herentzia eta karaktereen transmisioa:

Mendelen legeen hastapenak eta garapena. Mendelen legeen oinarri kromosomikoa. Mendelen legeen aplikazioak.

Ingeniaritza genetikoa: teknikak eta aplikazioak.

1.6- Bioteknologia. Bioetika.

1.7- Bizidunen jatorria eta eboluzioa. Lurreko biziaren jatorriari buruzko hipotesia.

Eboluzioari buruzko teoriak. Eboluzioaren egitatea eta mekanismoak.Gizakien eboluzioa: hominizazio prozesua.

2. Multzoa. Lurraren dinamika:

2.1- Lurraren jatorria. Denbora geologikoa: Lurraren adinari buruzko ideia historikoak.

Lurraren historia berregiteko bide ematen duten printzipioak eta prozedurak.

Aktualismoa erabiltzea interpretaziorako metodo gisa.

Eonak, era geologikoak eta periodo geologikoak: gertaera geologiko eta biologiko garrantzitsuak kokatzea.

2.2- Lurraren egitura eta osaera. Eredu geodinamikoa eta geokimikoa.

2.3- Plaken Tektonika. Wilsonen zikloa.

2.4- Lur barneko energiaren adierazpenak.

Plaken tektonika Teoria eta nola agertzen den. Eboluzio historikoa: kontinenteen jitotik plaken tektonikara.

3. Multzoa. Ekologia eta ingurumena:

3.1- Ekosistemen egitura.

Ekosistemaren osagaiak: komunitatea eta biotopoa.

Erlazio trofikoak: kateak eta sareak. Habitata eta nitxo ekologikoa.

Materiaren zikloa eta energia fluxua. Biomasa, Ekoizpena eta Produktibitatea.

Faktore mugatzaileak eta moldaerak. Tolerantzia mugak.

3.2- Ekosistemaren dinamika.

Piramide ekologikoak.

Ziklo biogeokimikoak eta segida ekologikoak.

Ekosistemaren, populazioaren eta komunitatearen autoerregulazioa.

3.3- Giza jarduerak ekosistemetan duen eraginak eta haren balorazioa.

Gainpopulazioa eta haren ondorioak: deforestazioa, gehiegizko ustiapena, suteak eta abar.

Giza jarduera eta ingurumena.

3.4- Baliabide naturalak eta horien motak:

3.4.1- Geosferaren baliabide energetikoak eta mineralak.

3.4.2- Atmosfera, Hidrosfera eta Biosferaren baliabide naturalak. Gizakien energia kontsumoaren ondorioak ingurumenean.

3.5- Hondakinak eta horien kudeaketa.

3.6- Teknika errazak ezagutzea ingurumeneko kutsadura eta arazte gradua ezagutzeko: adierazle ekologikoak..

4.- Ikerketa proiektuak, helburu hauekin:

1. Lan zientifikoak berezko dituen trebetasunak eta abileziak planeatu, aplikatu eta integratzea.

2. Hipotesiak egin eta kontrastatzea esperimentazio edo behaketaren bidez eta arrazoiketaren bidez.

3. Informazio iturriak bereizi eta hautatzea, bai eta haiek lortzeko erabilitako metodoak ere.

4. Banakako eta taldekako lana baloratu eta errespetatzea eta hartan parte hartzea.

5. Egindako ikerketa proiektua jendaurrean aurkeztu eta defendatzea.

Proiektu iradokizunak:

a)  Hiri paleontologia (Geologia: denbora geologikoa, eboluzioa).

Gure hiriko eraikinetan eta harri apingarrietan ikus daitezkeen fosilak: bilaketa, argazkiak, fitxa-osaketa ...

Helburua: Gida eta ibilbide bat sortu eta argitaratzea.

Adibide bat (Iruñakoa) hemen.