NaturaZientziak1


Natura Zientziak . DBH 1. maila

 

 

1. Hiruhilabetea.

1. U.D.- Unibertsoa, Esne Bidea eta Eguzki Sistema.

3D Eguzki Sistema

 

2. U.D.- Lur Planeta 1: Lurraren ezaugarriak.Mugimenduak. Ilargiaren aldiak eta Eguzki-eklipseak.

3. U.D.- Lur Planeta 2. Lurraren geruzak: Geosfera (I).

4. U.D.- Lur Planeta 3. Geosfera (II). Geosferako materialak: mineralak. Mineralen propietateak eta sailkapena.

 

 

2. Hiruhilabetea

5. U.D.- Lur Planeta 4.Geosfera (III). Harriak; harri motak. Harrien zikloa.

6. U.D.- Lur Planeta 5. Lurraren geruzak: Atmosfera. Jatorria, egitura eta funtzioak.

7. U.D.- Lur Planeta 6. Lurraren geruzak: Hidrosfera. Uraren zikloa. Hidrosfera kontinentala eta ozeanikoa. Uraren kalitatea.

8. U.D.- Lurra eta izaki bizidunak, Biosfera: Izaki bizidunen ezaugarri eta funtzio komunak. Teoria zelularra. Izaki bizidunen dibertsitatea: inguruneak, tamainak, formak eta elikatzeko erak. Izaki bizidunen sailkapen orokorra: Bost erreinuak.

 

 

3. Hiruhilabetea: Bizidunen sailkapena.

 

Ondoko taulan, urtetan zehar bizidunak sailkatzeko sistema desberdinak ikusten dira.

 

DBH 1. mailako testuan, 1969.koa (Whitakker-rek proposatuta) lantzen da, baina guk ezagutu behar dugu ere, egungo sailkapen sistema, 1990.koa (Woese-ek proposatuta).

 

 

Irudi honetan, Woese-k (1977) proposaturiko sistema ikusten da, sei erreinurekin.

 

Ikusten denez, denboran zehar bizidunen sailkapenak bilakaera ugari izan ditu; gaur egunean, hiru domeinuko ikuspena nagusitzen da zientzilarien artean, baina azterteka metodoak hobetuz doazen neurrian, sailkapen-erizpideak aldatuz doaz eta aldaketa gehiago gerta daitezke. Ez dago, oraingoz, behin betirako bizidunen sailkapenarik, aztergai hau itxita ez baitago.

 

Ondoko irudian, Biziaren zuhaitza  ikus daiteke (gaur egungo sailkapen eredua) hiru domeinuko irudikapenarekin (Woese-k, 1990.koa).

 

 

9.U.D.- Izaki bizidunak (I). Protoktistak, Moneroak eta Onddoak.

10.U.D.- Izaki bizidunak (II). Animaliak.

11.U.D.- Izaki bizidunak (III). Landareak